Woord vooraf

Blij zijn omdat het leven ons goede kaarten heeft gegeven, vergt niet veel levenskunst.

Klagen omdat het leven ons geen goede kaarten heeft gegeven, getuigt evenmin van veel levenskunst.

Een echt groot speler kan met alle kaarten spelen en vindt plezier in het spel zelf. Hij heeft het niet nodig om te winnen. Wie het nodig heeft om te winnen, is geen echte winner. Een echte winner wint altijd…

In mijn vorige boek werd een systematische strategie voorgesteld om tot een goed en gelukkig leven te komen. De inzichten die daar werden aangereikt, vormen een ‘Strategie van het Geluk’. Lijden en geluk behoren echter tot de moeilijkst te begrijpen menselijke ervaringen. Wie zich in menselijk lijden en geluk en in het spel van het leven wil verdiepen, zal haast noodzakelijkerwijze in eerste instantie een periode van grote verwarring met veel vragen doormaken. Dit boek, dat in hetzelfde project van levenskunst past, is een bundeling van vragen die op lezingen, seminaries, therapiesessies en in contacten met lezers en andere belangstellenden vaak werden gesteld. De beste vragen waren die waarop ik niet meteen een antwoord wist te geven en die daardoor juist lang in mijn bewustzijn aanwezig bleven en mijn hersenen aan het werk zetten. Bij elk antwoord stelde ik mij steeds ook reeds de mogelijke opwerpingen voor. In dit boek geef ik mijn beste antwoorden. Vanwege de vraag-en-antwoordstijl waren herhalingen soms onvermijdelijk en lezers van ‘De Strategie van het Geluk’ zullen uiteraard ook een aantal thema’s herkennen.

In de inleiding wordt een algemeen wetenschappelijk en filosofisch kader geschetst waarbinnen de antwoorden zich situeren. Wie de daarin voorkomende verwijzingen naar bepaalde wetenschappelijke en filosofische denkbeelden en begrippen niet nodig heeft, kan de inleiding dan ook rustig overslaan zonder iets van de essentie van het boek te verliezen.

De vragen zijn ingedeeld in vragen over denkpatronen, emotionele patronen, gedragspatronen, relationele patronen en samenlevingspatronen. Deze indeling kon niet zeer strikt aangehouden worden aangezien vele vragen uiteraard over meerdere van deze vijf existentiële dimensies gaan. Hoewel de vragen zeer concreet zijn, leiden zij toch altijd tot bepaalde deskundigheidsverhogende en ontwikkelingsgerichte inzichten over de mens en over het leven in het algemeen. In die zin zijn de vragen altijd een aanleiding om na te denken over het menselijke bestaan en over de mogelijkheid of onmogelijkheid van geluk als dusdanig. De vragen werden gekozen omdat het vragen zijn die vele mensen zich op bepaalde ogenblikken van hun leven zullen stellen en die daarom voor iedereen nuttig en inspirerend kunnen zijn. De vraag-en-antwoordvorm geeft ook aan dat het om actuele en evoluerende inzichten gaat. Er zijn geen vaststaande wetten of methoden voor het leven, ieder van ons wordt uitgenodigd het leven weer opnieuw uit te vinden.

Gelukkig zijn is zeker niet alleen een individuele zaak. Gelukkige mensen leiden immers tot gelukkige relaties, gelukkige gezinnen en een gelukkige samenleving. Alleen mensen die lijden, doen ook anderen lijden. De samenleving heeft behoefte aan een nieuw humanisme, niet langer uitsluitend gebaseerd op wetten, rechten en plichten, maar op menselijkheid, wijsheid en mededogen. De bottom-line mag niet langer winst en bezit zijn, maar veeleer geluk en menselijkheid. Pas dan zullen we tot een volwassen samenleving komen met minder ongelijkheid, minder onvrijheid, minder onrechtvaardigheid, minder geweld en minder delinquentie. Pas dan wordt een samenleving mogelijk met meer gelijkheid, meer vrijheid en meer broederlijkheid. Ook daartoe wil dit boek een bijdrage leveren.

Dit boek is niet bedoeld als zelfhulpboek met veel uitroepingstekens. Het is eerder bedoeld als boek om na te denken over het mooiste en meest wonderlijke verschijnsel dat we kennen: het leven. Ik heb ook gepoogd de antwoorden een zekere meditatieve kwaliteit te geven in die zin dat wie een bepaalde gedachtegang gewoon volgt en op zich in laat werken, zich vaak reeds beter zal kunnen voelen. Zoals in een therapie komt het er dan alleen nog op aan de voorgestelde gedachten, na een passend onderzoek, tot de eigen gedachten te maken, tot de eigen stem die in de eigen interne ruimte spreekt om de eigen geest te voeden. Uiteindelijk zal de lezer altijd voor zichzelf dienen te onderzoeken of de hier voorgestelde antwoorden tot meer kwaliteit in zijn of haar leven zouden kunnen leiden. Alleen dan zijn ze werkelijk nuttig. Net zoals wij geen gezond lichaam kunnen hebben zonder een gezonde voeding, is het ook niet denkbaar een gezonde geest te hebben zonder een gezonde geestelijke voeding. Het beste teken van een gezonde geest is een gelukkige levenshouding. Dit boek wil bijdragen tot een meer bewuste voeding van de geest met minder ongezonde (vaak in de maatschappelijke gaarkeuken bereide) gerechten en meer gezonde ingrediënten.

Ik dank Mia, mijn lieve echtgenote, voor het geduld en de voortdurende steun en aanmoediging, evenals voor de vele gesprekken en de opbouwende kritische opmerkingen. Ik dank klinisch psychologe en psychotherapeute Saskia Blyau voor haar aandachtige en nauwgezette nalezing van het hele manuscript en voor haar verrijkende bedenkingen en suggesties die mijn denken steeds weer konden uitdagen en aanscherpen. Ik dank Gert Cluyts voor de opbouwende gesprekken over de besproken thema’s. Ik dank de medewerkers van de Academie voor Levenskunst voor hun enthousiaste bijdrage aan het verspreiden van geluksbevorderende inzichten. Ik dank ook alle mensen die mij vragen hebben gesteld waaraan ik steeds weer de deugdelijkheid van mijn ideeën heb kunnen toetsen. Ik dank ook de uitgever voor de zorg die hij aan dit, zoals aan het vorige boek, heeft besteed.

Leuven, Béduer, Vaudry, juli 2012

Aanbevelingen…

Het is een geluk dat dit bijzondere boek bestaat:

Als een krachtig appel voor zij die dachten dat het nooit zou kunnen,

Als een uitnodigende gids voor zij die op zoek zouden willen gaan,

Als een wijze kompaan voor zij die al op tocht zijn.

Prof. Dr. Dirk De Wachter

Psychiater – Psychotherapeut, auteur van Borderline-Times (het einde van de normaliteit)

Een inspirerend boek om je dag na dag nieuwe wijsheid te schenken. Gerbert blijft verfrissend doordacht.  

Dr. David Dewulf, oprichter van het IAM Instituut en auteur van Mindfulness in je relatie, liefdesmeditaties.

Er zijn verschillende redenen waarom het lezen en herlezen van de boeken van Gerbert Bakx de moeite waard is. Hij schrijft geen receptenboeken voor een goedkoop geluk dat alleen zou bestaan uit welbehagen en genot. Hij graaft veel dieper en komt zo in de buurt van wat uiteindelijk het leven de moeite waard maakt. Zijn bevindingen zijn wetenschappelijk en filosofisch onderbouwd en gestaafd door een grote eruditie. Overtuigend is vooral de authenticiteit, die gebaseerd is op zijn grote levenservaring en zijn bevindingen als geneesheer, onderzoeker, spreker en therapeut. 

Paul Tanghe, filosoof en zakenman, auteur van Een goed Leven.

Geluk is niet iets wat je kan ‘zoeken', laat staan iets dat je kan ‘vinden'. Geluk is als een dans: die kan je niet vinden maar wel 'leren' en dan enkel maar 'dansen'. Gerbert Bakx toont zich als een schitterend dansleraar die je gewoon zin geeft om eraan te beginnen.

Wouter Torfs, CEO van Schoenen Torfs, auteur van De ziel zit in een schoendoos.

Dit boek is een ongewoon intelligente benadering van levenskunst en levenswijsheid met een waardevolle uitnodiging tot het grotere in ieder van ons. Het is een geluk om met dit boek een dergelijk geheel aan inspirerende en deskundigheidsverhogende antwoorden beschikbaar te hebben. Meer inzicht leidt immers tot meer wijsheid en meer wijsheid leidt tot meer geluk.

Wie dit boek niet leest, weet niet hoeveel hij mist. Wie dit boek leest, beseft hoeveel hij niet wist.

Dit boek is een geschenk voor uw leven. Wat u met dit boek doet, is uw geschenk aan het leven.

Saskia du Rosel de Saint Germain-Blyau, klinisch psycholoog en psychotherapeut