top of page

Arne en Gerbert verwonderen zich over de mens, over redelijkheid, moraliteit, orde en chaos, en over de zin van het leven.

boom kronkels.jpg

Emoties zijn in wezen biologische algoritmes die tot automatische, vaste, onpersoonlijke, geformatteerde gedragspatronen leiden die geen enkel bewustzijn vereisen. In een ver verleden waren zij bijzonder nuttig voor de overleving in de natuur en zorgden voor onmiddellijke, adequate actie op korte termijn, met inbegrip van conflict en zelfs oorlog, zoals bij dieren nog steeds het geval is. De gewaarwordingen en 'ervaringen' die daarmee gepaard gaan, evenals de neiging tot een bepaald gedrag, lijken een gevolg te zijn van gebeurtenissen in de buitenwereld, maar worden in feite door deze biologische algoritmes veroorzaakt. Deze biologische algoritmes reageren evenwel evenzeer op beelden uit de binnenwereld, uit het menselijke inbeeldingsvermogen. Dat verklaart dat de mens zeer emotioneel kan reageren op realiteiten die er in werkelijkheid helemaal niet zijn, zoals beelden uit het verleden of in een ingebeelde toekomst. Daardoor kan de mens het zichzelf bijzonder lastig maken.

De rede is de hogere bewustzijnsfunctie, de instantie in de bewustzijnsruimte die het mogelijk maakt deze vaste gedragspatronen niet alleen waar te nemen maar er ook de evolutionaire logica van te begrijpen en ze doelbewust te wijzigen, te verfijnen en aan te passen naargelang van de omstandigheden en er al dan niet gevolg aan te geven in functie van een langetermijnperspectief. Door dit operationele systeem is de mens een geheel nieuw en recent verschijnsel in de evolutie van het leven, uitgerust met buitengewone overlevingsmogelijkheden. Dat verklaart ook dat de mens niet langer afhankelijk is van bepaalde leefomstandigheden maar de hele planeet heeft kunnen bewonen.

 

Helaas kan de mens de redelijkheid ook tegen zichzelf keren. Daar waar emoties geselecteerd waren om de mens te beschermen tegen reële, natuurlijke gevaren, is de mens met zijn redelijk vermogen vaak immers ook zijn eigen vijand geworden. Maar dezelfde redelijkheid maakt het ook mogelijk de initiële, emotionele impulsen op redelijke wijze uit te breiden om tot een meer menselijke, geordende, vredevolle samenleving met een menselijke moraliteit te komen. Wij kunnen immers redelijk inzien dat wijzelf, onze kinderen of onze gemeenschap geen bevoorrechte plaats kunnen opeisen en geen arrogante aanspraak kunnen maken op bijzondere 'rechten', maar dat alle mensen, alle kinderen en alle volkeren even belangrijk en even waardig zijn en evenveel 'rechten' hebben. Daardoor ontstaat een redelijkheid verlicht door mededogen, een redelijk mededogen of een 'rational compassion'. De redelijkheid maakt het uiteindelijk ook mogelijk na te denken over de zin van het leven en op die manier met persoonlijke waarden en normen tot een meer vervullend leven te komen..

10 april

Arne en Gerbert over de Big Bang, de Big Pang en wat wij met de dingen doen

dageraad.jpg

De Big Bang was het begin van het externe universum, van de kosmos. 
De Big Pang is het begin van het interne universum van onze ervaringswereld. Het bewustzijn is de interne ruimte waarin de externe omgeving wordt 'gedownload'. De gedownloade versie van de werkelijkheid is echter geen conforme kopie, maar is onderhevig aan allerlei optische en cognitieve illusies. Die versie wordt vervolgens verder verwerkt aan de hand van functionaliteiten als verbeelding, narrativiteit, labeling, diagnosticering, (voor)oordelen, betekenisgeving, redelijkheid en genuanceerd-kritisch denken. Op die manier creëren we de interne ervaring en geven we de subjectieve beleving vorm. De subjectieve beleving wordt dus niet veroorzaakt door de objectieve werkelijkheid maar door de subjectieve voorstelling en bewerking van de werkelijkheid. De externe werkelijkheid was alleen de aanleiding, de concrete context.

Eens de logica, de architectuur, de structuur van de interne ervaring doorzien wordt, met name ten aanzien van lijden en onwelzijn, kan die ervaring, ongeacht de concrete inhoud, ook getransformeerd worden. Eckhart Tolle zei dan ook: 'Men lijdt, tot men begrepen heeft dat lijden niet nodig is.' Dan kan de aandacht en de energie gericht worden op het creëren van een andere ervaring en een andere toekomst.

 

Het bewustzijn kan gezien worden als ons persoonlijk parlement, waarin diverse gedachten, voorstellingen, strevingen en argumenten aan de orde komen, onderzocht en besproken worden, waarna een redelijke beslissing wordt genomen over het gewenste gedrag. Het bewustzijn kan ook gezien worden als de manier om expliciet toegang te krijgen tot de impliciete mogelijkheden, functionaliteiten en competenties van het brein, van de emotionaliteit, van het lichaam en van het gedrag. Het is als een 'user illusion', als een computerscherm waar wij door middel van afbeeldingen en icoontjes toegang krijgen tot de interne werking, de mogelijkheden en de competenties van het apparaat.

.

bottom of page